در ابتداي تابستان، جهت تنظيم برنامه‌های سال تحصيلی جديد جلسات متعددي در دبیرستان غیردولتی مهندس نجفی واقع در ناحیه چهار آموزش و پرورش شهر اصفهان برگزار شد و پيشنهادات مختلفي جهت برگزاري كلاس‌هاي مختلف رياضي، علوم، زبان انگليسي و … ارائه گرديد. اما مسئله اصلي از ميان چند نشانه خود را نشان داد. مسئله اول افت ميانگين نمرات دانش‌آموزان در برخي از دورس اصلي با وجود افزايش ساعات تدريس فوق برنامه و بروز نوعي فضاي رخوت و عدم اعتماد به نفس و خودباوری در مدرسه، باعث شد تا لزوم نوآوري در اين خصوص به شدت نمايان گردد.
پيشنهادي اصلي كه مورد توافق جمع همكاران قرار گرفت، ورود عناوين آموزشي جذاب و جديد به مدرسه بود. ولي هنوز نگاه گذشته جهت ارتقاء مهارت هاي دانشي مانند زبان انگليسي و … جزو پيشنهادات اصلي بود. ولي رقيب ديگري هم براي اين پيشنهاد ارائه گرديد.
رقيب تازه‌تر برگزاري كلاس‌هاي مهارتي با ماهيتي درست در مقابل پيشنهاد اول بود. تاكيدات فراوان در طرح تحول آموزش و پرورش بر ارتقاء مهارت دانش آموزان و ضعف برنامه‌هاي اجرايي معمول در آگاه نمودن دانش آموزان پايه نهم براي انتخاب رشته مناسب تر و کسب شایستگی‌های لازم در این زمینه و ارزش نائل شدن به کار و معاش حلال و داشتن روحیه تلاش، از پشتوانه‌هاي محكم اين پيشنهاد بود.
در سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش به موضوع مهارت آموزی در موارد زیر اشاره شده است:
در صفحه ۱۸ در بیان گزاره‌های ارزشی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی آمده است:
بند ۲۳- مسئولیت پذیری همه جانبه، مشارکت اجتماعی و داشتن روحیه جمعی و مهارت مورد نياز جامعه
بند ۲۴- روحيه كارآفريني، كسب شايستگی‌هاي عام حرفه‌اي و مهارتي و هنري زمينه ساز کار مولد
در صفحه ۳۱ در بیان گزاره‌های ارزشی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی آمده است:
داراي حداقل يك مهارت مفيد براي تأمين معاش حلال باشند به گونهاي كه در صورت جدايي از نظام تعليم و تربيت رسمی در هر مرحله، توانايي تأمين زندگي خود و ادارة خانواده را داشته باشند.
در صفحه ۴۰ در بیان راهکارهای تنوع بخشی به محیط‌های یادگیری در فرایند تعلیم و تربیت رسمی عمومی:
راهكار ۵- ۶- تنظيم و اجراي برنامة جامع کارآفرینی ومهارت آموزی براي تمام دوره‌هاي تحصيلي به ويژه دانش آموزان دوره متوسطه تا پایان برنامه پنجم توسعه در برنامه درسي و آموزشي
اما اين پيشنهاد سؤالات ديگري در ادامه با خود همراه داشت. اينكه چگونه مي‌توان فضاي مناسب براي برگزاري اين كلاس‌ها در مدرسه ايجاد كرد، آيا اين گزينه مورد استقبال دانش آموزان و والدين قرار خواهد گرفت و چند سؤال ديگر…
در ادامه پيشنهاد شد دانش آموزان براي فراگيري اين مهارت‌ها به مراكز آموزش فني و حرفه‌اي رفته و از امكانات آنجا استفاده نمايند. ولي اين گزينه بدليل مشكلات فراوان جابجايي دانش آموزان و ديگر عوامل مانند لزوم رعايت شرايط اردويي، افزایش هزینه‌ها و … چندان قابليت اجرايي نداشت.
پس مقرر شد عناويني انتخاب گردد كه امكان ارائه آموزش‌هاي لازم با شرايط مدرسه را داشته باشد. با مشورت‌هاي فراوان نظريه هوش‌هاي چندگانه گاردنر هم به كمك برنامه زيري اجرايي طرح آمد.
نظريه هوش‌هاي چندگانه گاردنر، از جديدترين نظريات در خصوص شناسايي هوش افراد مي‌باشد. گاردنر معتقد است دسته بندي عده‌اي خاص با هوش يا نابغه در گروه‌هاي خاص، ما را از توانايي ديگر افراد غافل مي‌كند. لذا پرسش نامه‌اي را ارائه مي‌دهد كه براساس آن افراد در هشت مدل هوش رياضي- منطقي …. تقسيم مي‌گردند. نكته قابل توجه، نتایج این آزمون بر ياري رساندن به دانش آموزان جهت انتخاب مسير شغلي آينده مي‌باشد.
به اين ترتيب عناوين ميناكاري و فتوشاپ، برنامه نويسي پايتون، واليبال، فوتبال، الكترونيك، آفیس و … انتخاب و اساتيد آن بر اساس معيارهاي آموزشي و تربيتي انتخاب گرديدند(همچنين جهت رعايت ضوابط موجود، تمامي مربيان جهت انجام مراحل گزينش به اداره آموزش و پرورش ناحيه معرفي گرديدند.)
در كل اهداف زير جهت ارائه اين طرح براي تيم اجرايي آموزشگاه وجود داشت:
- لزوم ارتقاء مهارت های عملی دانش آموزان: سیستم آموزشی در حال حاضر اطلاعات علمی زیادی را انتقال می‌دهد و از این جنبه جایگاه مناسبی را داراست ولی هنگام استفاده عملی از این اطلاعات بدلیل عدم وجود آموزش‌های تجربی با مشکل روبرو خواهند شد. لذا در این خصوص باید آموزش‌هایی در محیط عملی انجام شود.
- بهبود فرآیند هدایت تحصیلی: با توجه به اهمیت انتخاب رشته تحصیلی در دوره اول متوسطه و لزوم آشنایی دانش آموزان در این دوره تحصیلی با مشاغل مختلف باعث می‌شود که در زمان انتخاب رشته با آگاهی و اطلاعات واقعی‌تر رشته تحصیلی مناسب با خود را انتخاب نمایند.
- ارتقاء و حس خودباوری دانش آموزان: دانش آموزان بسیاری در مدارس تحصیل می‌نمایند که متاسفانه با نمرات خوبی در دروس تئوری خود مواجه نمی‌شوند، و این باعث کاهش خودباوری و احساس عدم مفید بودن در ایشان می‌گردد. وجود فضایی که در آن بتوان استعدادها و توانائی‌هایی عملی دانش آموزان را به عرصه ظهور درآورد باعث می‌گردد که این دانش آموزان هم احساس خودباوری و اعتماد به نفس نمایند.
- افزایش نشاط در فرآیند کسب علم: مدرسه به عنوان محیطی آموزشی بدلیل ویژگی‌های خاص مخاطب خود، همواره باید شور و نشاط لازم را در کنار جنبه‌های رسمی خود داشته باشد. تنوع آموزشی باعث افزایش فضای نشاط آموزشی در مدرسه شده و از حالت یکنواختی خارج می‌گردد.
- مهارت آموزی: کسب بخشی از شایستگی‌های حرفه‌ای و مهارتی لازم جهت ورود به بازار کار در آینده
برنامه اجرايي
در ادامه جلسات، برنامه اجرايي به ترتيب زير تعيين گرديد:
در ابتدا پرسش نامه گاردنر توسط دانش آموزان در هنگام ثبت نام تكميل و كارنامه(نموداري) آن در اختيار ايشان قرار گرفت. پس از آن دانش آموزان با انتخاب دو عنوان از ميان عناوين ارائه شده، نظر خود را در اين خصوص ارائه نمودند. البته در اين مرحله از تمامي ظرفيت مديريت و كادر آموزشي و پرورشي مدرسه جهت ارائه مشورت لازم درخصوص انتخاب مناسب بر اساس نتايج تست گاردنر بكار گرفته شد.
پس از كسب نظرات دانش آموزان و والدين ايشان، كلاس‌هايي كه با استقبال بيشتري مواجه گرديده بود، شناسايي و برنامه برگزاري تنظيم گرديد. برنامه اجرايي با الزاماتي همچون برگزاري در روزهاي پنجشنبه و انتخاب حداقل دو عنوان تدوين گرديد.
براي تنوع و كسب نتيجه بهتر، زمان هر كلاس ۶۰ دقيقه و بين آن ۱۵ دقيقه زمان استراحت تعيين گرديد. همچنين تمام موارد لازم در اولين جلسه عمومي اولياء و مربيان به اطلاع والدين رسيده لکن درخواست اولیاء جهت برگزاری کلاس‌های آموزشی درسی، باعث اختصاص بخش اعظمی از جلسه جهت تغییر نگرش آنها و در نهایت موافقت ایشان کسب و دریافت رضايت نامه كتبي و هزينه برآورد شده از ايشان دريافت گرديد.
نتایج و دست آوردها:
پس ار برگزاری موفقیت آمیز این طرح در سال تحصیلی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ نتایج زیر حاصل گردید:
- بدلیل نوآوری و جذابیت‌های کلاس‌ها، اکثر دانش آموزان با رغبت زیادی در کلاس‌ها شرکت می‌نمایند.
- برخی از والدین هنوز اولویت را در برگزاری کلاس‌های تئوری درسی(مانند کلاس‌های فوق برنامه درسی و تست زنی) می‌دانستند که اکثر ایشان در جلسات توجیهی آموزش خانواده تغییر نظر دادند.
- تجربه انتخاب حضور در کلاس‌های متنوع و خصوصا عملی برای دانش آموزان بسیار جذاب می‌باشد.
- برخی از دانش آموزان با وجود آنکه با انتخاب خود در کلاس‌ها حاضر می‌گردیدند، ولی پس از چند هفته ابتدایی و تجربه عملی، تمایل به تغییر کلاس خود داشتند که انجام شد.(برای مثال چند نفر از دانش آموزان پایه نهم ابزار علاقه زیادی به انتخاب رشته کامپیوتر داشتند، که پس از حضور در کلاس برنامه نویسی پایتون و مواجه با فضای واقعی برنامه‌های رایانه‌ای (دنیای صفر و یک) متوجه شدند که این رشته با علاقه و استعداد واقعی ایشان متفاوت است.
- برخی از دانش آموزان توقع پیگیری حضور و غیاب این کلاس‌ها، مانند دیگر روزهای رسمی هفته را نداشتند.
- شناخت دانش آموزان از استعداد و توانائی‌های خود و ایجاد روحیه خودباوری و شکوفا شدن خلاقیت آنان
- رشد خلاقیت و ابتکار و نوآوری در زمینه‌های هنری، ورزشی و کسب شایستگی‌های فردی و جمعی
- نهادینه شدن فرهنگ مهارت آموزی برای اشتغال زایی و کارآفرینی در کنار مهارت داشتن در بین اولیاء دانش آموزان
- درخواست برگزاری دوره‌های مهارتی و متنوع تر در تابستان با هدف پرکردن اوقات فراغت
کسب رتبه برتر در همایش ملی ایده نو، تجربه اثربخش
این همایش با هدف تجربه گردانی و انتقال تجربیات برتر پژوهشی و عملکردی مدیران متوسطه سراسر کشور توسط وزارت آموزش و پرروش برگزار شده و دبیرخانه آن در شهر اهواز می باشد. در سال ۹۷ در این همایش مدیران متوسطه اوّل ۲۰ استان کشور، ۱۸۰ مقاله به دبیرخانه این جشنواره ارسال کردند.
دبیرستان مهندس نجفی با ارائه طرح پنجشنبه‌های مهارتی رتبه برتر این همایش را در محور هدایت تحصیلی کسب نمود.
0 Comments