چالش‌های تربیتی (نشست پنجم)

سلسله نشست‌های اکتشافی دکتر مهرشاد

با حضور مربیان مرکز فرهنگی شهید آیت الله مدرس(ره)

درپنجمین نشست میزبان تعدادی از مربیان مرکزِ خودمان بودیم. زحمت اداره این نشست بر دوش برادرگرامی، جناب آقای دکترمهرشاد بود. ایشان در ابتدا به فلسفه تشکیل این نشست و روش کار آن اشاره کرد و گفت: در مجتمع صالحین بحثی پیش آمد که یک نگاه دقیق‌تری به مسئله تربیت بشود. به عنوان قدم اول مطرح شد که مسائل و چالش‌ها  از دید مربیان تربیتی دیده شوند. ما به دنبال مسائل و چالش‌هایی هستیم که ذهن شما را در ارتباط با نسل امروز و شیوه تربیت او درگیر کرده است. روند ما این است که هم در کشف مسائل و هم در یافتن راه حل‌ها از سه منظر و دیدگاه بهره‌مند شویم. از منظر کادر مدرسه و مربیان تربیتی، والدین و دانش آموزان که ما با سه گروه نام برده این سوال را و این چالش را که چالش‌های حوزه تربیت چیست را تا حالا پرسیده‌ایم. از معلمان و کادر مدارس صالحین، از جمعی از والدین بچه‌ها و از خود بچه‌های مقطع متوسطه اول و متوسطه دوم. مدل جلسه، مدل گروه متمرکز یا Focus Group است. در مطالعات اجتماعی این روش مصاحبه را داریم که از آن نظرات استخراج می‌شود. روش گروه متمرکز امتیازی که نسبت به مصاحبه دارد این است که امکان تعامل و گفتگوی مصاحبه شوندگان مختلف را می‌دهد و این فرصت فراهم می‌شود که  تبادل نظرات اتفاق بیافتد و بارش نظرات بهتر صورت بگیرد. در گروه متمرکز کسی که محوریت را دارد تسهیلگر نام دارد و فقط وظیفه کمک به بهتر صورت گرفتن گفت و گو را دارد ولی محوریت گفتگو افراد هستند. گروه متمرکز هیچ الزامی به نتیجه‌گیری ندارد و ممکن است هرکسی نظری داشته باشد. در سوال مشخص شده می‌خواهیم ببینیم که شما وضعیت تربیت و مشکلاتی که فکر می‌کنید در این زمینه وجود دارد را چگونه می‌بینید. حالا یک نیم نگاه بیشتری هم ما به خود مفهوم مدرسه داریم، یعنی؛ آنچه که احیاناً مدرسه می‌تواند در حل و بهبود آن مؤثر باشد. از این جهت ممکن است جاهایی آسیب‌ها، مسائل و چالش‌های ما خیلی کلان باشد و در برخی موارد هم ممکن است بخش‌هایی از آن یک مقداری قابل طرح‌تر باشد. پس از این مقدمه، سید سهیل امامی رابط گروه فرهنگی نور الهدی اولین کسی بود که به طرح دیدگاه‌ها و چالش‌های مورد نظر خود پرداخت. ایشان بر این عقیده بود که فضا‌های تربیتی اگر که متعارض باشد سبب می‌شود که متربی زمانی که در چند مسیر تربیتی متفاوت یا حتی متضاد قرار بگیرد مجبور ‌شود که یکی را انتخاب کند و در این شرایط علاوه بر سردرگمی معلوم نیست که راه درست را انتخاب می‌کند یا راه نادرست را. بعد از این ایشان درباره نیاز به توجه خانواده‌ها به قالب و محتوای گفت‌وگو برای پذیرش واقعیت‌ها و پدیده‌های جدید زندگی بچه‌ها اشاره کرد. مربی یا خانواده باید بتوانند با مسائلی که در زندگی بچه‌ها وارد شده کنار بیایند و در صورتی که این آورده‌های جدید خوب نیست به صورت منفعلانه از کنار آن‌ها عبور نکنند. چالش دیگر ایشان این بود که بچه‌ها با مربیان، والدین و معلمینی روبه‌رو هستند که آنها خودشان معلوم نیست حرفی را که دارند تبلیغ می‌کنند چقدر باور دارند و عامل به آن هستند. اما سید فرید حکیم‌فعال رابط گروه فرهنگی وصال به چالش‌های ارتباطی که منجر به منحرف کردن در برخورد با خوداست اشاره کرد. ایشان در توضیح این چالش این طور بیان می‌کند که برخی موارد افرادی که در اطراف یک شخص هستند نقطه ضعف او را به عنوان ویژگی مثبت به او نشان می‌دهند و شخص فکر می‌کند که باید روی این کار کند در صورتی که بعد متوجه می‌شود که راه را اشتباه رفته است. عدم توجه به تفاوت‌های فردی در خانواده از جمله محور‌های صحبت‌های ایشان بود. محمد صادق حاجیان، رابط گروه فرهنگی اعلی، آخرین مربی این نشست بود که به طرح نقطه نظرات خود پرداخت؛ عدم تعادل والدین در برخورد با مسائل، توجه بیش از اندازه خانواده‌ها بر روی یک سری موضوعات و در آن طرف قضیه  بی‌توجهی آن‌ها به مسائلی که برای خود نوجوان بسیار حائز اهمیت است. چالش بعدی ایشان درباره‌ی این است که به دانش‌آموز اجازه‌ی خطا رفتن داده نمی‌شود و برای او حق انتخابی قائل نمی‌شوند. و در آخر ایشان بلاتکیفی در مدل تربیتی را برای مربیان گفت که در نظام تربیتی، مربی با یک نوع سر درگمی مواجه است و او نمی‌داند که آیا باید به سمت تربیت اسلامی برود یا اینکه از مدل‌های غربی استفاده کند. همانطور که ملاحظه فرمودید در این متن درباره چالش‌های تربیتی از منظر مربیان مرکز فرهنگی شهید آیت الله مدرس(ره) صحبت شد. ادامه این نشست با عنوان ویژگی‌های نسلی نوجوان در جلسه دوم برگزار شد که گزارش آن در نوبت بعدی در اختیار شما قرار خواهد گرفت.